In 2020 werpt de dan 38-jarige oud-burgemeester van South Bend, Indiana – een speldenknop van slechts 100.000 inwoners – zich onverschrokken in de strijd om de Democratische nominatie voor de presidentsverkiezingen van 2020. Tijdens zijn burgemeesterschap heeft hij zich omgedoopt tot ‘Mayor Pete’, want: makkelijker uit te spreken dan zijn Maltese achternaam. Na zijn spectaculaire overwinning bij de caucuses in het besneeuwde Iowa ontstaat plots zicht op een generatiewisseling in de Democratische partij.
Zo ver komt het uiteindelijk niet: door een ongelukkige samenloop van omstandigheden (de verkiezingskalender, kansloze kandidaten die te lang rond blijven hangen en kostbare gematigde stemmen wegsnoepen) glippen de gunstige vooruitzichten uiteindelijk weg als zand door de vingers. Maar de naam van de Oud-McKinseyaan is gevestigd, zoveel is zeker. Dat heeft de oude grijsaard Joe Biden ook gezien. Mayor Pete is een supertalent. Om dit talent verder te laten rijpen benoemt Biden hem tot Secretary of Transportation. Mayor Pete wordt Secretary Pete.
Net als in de voorverkiezingen betreedt Secretary Pete het SXSW-toneel in zwarte broek en wit overhemd. Daar staat hij dan, in zijn eentje vult hij het reusachtige podium. Het deert hem niet. ‘Hi, I’m Pete’, zegt hij, ‘and it’s great to be back in South by’. Pete kent zijn pappenheimers, met de informele afkorting ‘South by’ telegrafeert hij dat hij de taal van SXSW machtig is. Pete is een van ons, wil hij er mee zeggen, hij is een van de regelmatig terugkerende artiesten.
In een klein kwartier doet Secretary Pete de hoofdpunten van zijn beleid uit de doeken. Gewoon, uit het hoofd, zonder spiekbriefjes. Dan volgt een Q&A, het is immers een townhall bijeenkomst. Twee microfoons staan open. Pete spreekt met de zaal af dat hij steeds van links naar rechts zal lopen en vervolgens van rechts naar links. De zaal vindt het ook een goed plan.
En dan begint het vragenvuur. Volkomen ontspannen beantwoordt Secretary Pete elke vraag, ook het derde en vierde element die de vragensteller in een bijzin heeft genoemd en zelf alweer is vergeten. Buttigieg past zo moeiteloos in de trotse Democratische traditie van policy wonks, van beleidsdieren zoals Al Gore en Hillary Clinton die moeiteloos 28 verschillende beleidsopties opdreunen en ook nog eens precies weten welk daarvan het beste is. Buttigieg onderscheidt zich van zijn illustere voorgangers doordat hij steeds met succes een menselijke connectie weet te creëren.
Secretary Pete begint met een vraag van een jonge studente bij de microfoon rechts, voor de kijkers links. Haar vraag doet Buttigieg hardop beseffen dat zij beiden niet langer tot dezelfde leeftijdscategorie behoren. ‘Maar ik zou het wel willen’, zegt hij met spijt in zijn stem. Vervolgens toont Pete zijn inner Obama: ‘Jouw generatie zal de rest van jullie leven met de gevolgen van klimaatverandering moeten leven. Daarom is het extra belangrijk dat jullie in actie komen, het morele recht van spreken rust bij jullie.’ Hilariteit valt hem ten deel als de vragenstelster vertelt dat ze nog op de middelbare school zit. Heel even lijkt Buttigieg van zijn stuk gebracht, de man die zichzelf altijd kritisch bevraagt op zijn premissen heeft iets verondersteld dat niet waar blijkt te zijn. ‘In dat geval behoren we zeker tot verschillende generaties’, redt hij zichzelf grinnikend. Zo is het verhaal weer rond.
Dan huppelt Pete naar de linkerzijde van het podium. Hij pakt een glas water van de SXSW-lessenaar en laat zijn linkerhand op het gevaarte leunen, ondertussen actief luisterend naar een vrouw die moeilijk uit haar woorden komt. Ze staat strak van de spanning. Ze is lid van een actiegroep die Secretary Pete wil aanspreken op de schrijnende situaties in South-Texas na de storm van vorig jaar. Waar een andere politicus zich gemakkelijk in de nesten had kunnen werken door haar opzichtig naar de mond te praten, trekt Buttigieg op elegante wijze de lont uit het kruitvat. ‘Thank you for sharing your story.’ Niets aan het handje, en hup, weer door naar de andere zijde van het podium.
Heel dik gezaaid waren de demonstranten trouwens niet. Voor het conventiecentrum werd ik eerder op de middag nog aangesproken met het verzoek of ik in een van de witte T-shirts plaats wilde nemen op de eerste rij. ‘To ambush the Secretary.’ Ik vond het geen fijn idee, ook in de verdere toekomst wil ik graag met Pete door één deur kunnen. Bovendien hou ik niet zo van dit soort overvaltactieken.
Na een reeks vragen beantwoord te hebben huppelt Secretary Pete weer naar rechts. De microfoon aldaar is in bezit genomen door een zelf benoemde ‘EV-angelist’. Voor de zekerheid heeft hij dat ook op zijn shirt laten borduren. ‘Ik heb zelf al jaren een electric vehicle (EV)’, begint hij, ‘toen kreeg mijn vrouw er een, daarna mijn vader en recent ook mijn broer’. Dankbaar neemt hij het applaus in ontvangst. ‘Maar, Secretary Pete, waar ik mij echt zorgen over maak: wat doen we met de mensen die nu nog goede banen hebben in de fossiele industrie? Hoe gaan we hen straks helpen?’ Die hartenkreet had Pete, net als de duizend andere aanwezigen, even niet aan zien komen. Maar de verrassende wending is koren op de molen van Pete. Enthousiast begint hij te antwoorden – ‘Ja, president Biden hecht hier ook zeer aan’ – totdat hij zich realiseert dat zijn huidige positie om iets meer terughoudendheid vraagt. Heel eventjes worden we getrakteerd op de oude Mayor Pete van de voorverkiezingen, maar die wordt snel weer veilig opgeborgen.
De demonstranten blijken beter georganiseerd dan gedacht. Een welbespraakte vijftiger met cowboyhoed grijpt de microfoon. Hij nodigt Secretary Pete uit om langs te komen in Zuid-Texas zodat hij met eigen ogen de ellende kan aanschouwen. Als klap op de vuurpijl doet hij hem een T-shirt cadeau. Petes antwoord werkt zo bedwelmend dat hij verder geen enkele toezegging hoeft te doen. Maar de overdracht van het T-shirt zorgt echter voor lichte consternatie bij Pete: wat te doen met het zojuist in ontvangst genomen attribuut? ‘Jongens ik ben even weg, bear with me’, zegt hij, om vervolgens pijlsnel tussen de coulissen te verdwijnen. Als een duveltje uit een doosje veert hij weer terug. ‘Zo vergeet ik hem niet mee te nemen’, licht hij zijn kortstondige absentie toe. De demonstranten ogen tevreden: geslaagd in de herkansing en vol goede hoop dat de Secretary contact met hen zal opnemen.
De tijd vliegt. De shot-clock op het toneel, alleen zichtbaar voor Pete, wijst nog 70 seconden aan. ‘Nog een laatste vraag’, dirigeert Pete. In precies 69 seconden rondt hij zijn antwoord af. De laatste seconde benut hij om als een pivoterende basketballer van het toneel af te huppelen.
En weg is ie.